BEYİN KANAMASI VE ETKİLERİ
Serebral arterlerin duvarları zayıfladıkça kan damarlarında balon benzeri yapılar ortaya çıkar. Bu yapı genellikle kan damarlarının çatallanma bölgesinde oluşur ve normal sağlıklı kan damarlarından daha kararsızdır. Bazı durumlar balon benzeri yapının yırtılmasına ve beyin kanamasına yol açabilir. İntraserebral kanama, oluşum şekline göre spontan ve travmatik olarak ikiye ayrılır. Kaza ve yaralanma gibi travmalara bağlı intraserebral kanama travmatiktir; spontan intraserebral kanamaya spontan intraserebral kanama denir.
Kanamanın oluştuğu bölgeye göre ise beyin kanamaları beşe ayrılır. Kanama eğer beyin içindeki su havuzcuklarında ise intraventriküler; beyin dokusu içindeyse intraserebnal; beyin zarı ile iç beyin zarı arasındaysa subaraknoid; dış beyin zarı ile orta beyin zarı arasındaysa subdural ve dış beyin zarı ile kemik arasında ise epidural kanamadır. Kaza ya da şiddet nedeniyle oluşan travmatik beyin kanamalarında beynin tüm bölgesi etkilenir. Spontan beyin kanamaları ise genel olarak beyin ile beyin zarı arasında ya da beyin içinde meydana gelir.
Beyin kanaması belirtileri
Beyin kanamasının belirtileri her kişide farklı olabilir. Belirtiler kanamanın beyindeki yerine, şiddetine ve etkilenen doku miktarına bağlıdırlar. Semptomlar aniden veya zamanla gelişebilir. Aşamalı olarak kötüleşebilir veya aniden ortaya çıkabilirler.
- Hafif bilinç bulanıklığı, sersemlik halinden koma haline değişen bilinç bozukluğu hali
- Şiddetli baş ağrısı
- Bulantı
- Kusma
- Baş dönmesi
- Epilepsi nöbeti atağı
- Kanamanın etkilediği beyin bölgesine bağlı olarak beyin fonksiyonlarında bozukluklar
Beyin kanamasını her zaman önceden anlamak mümkün değildir. Beynin kanamadan etkilenen bölgesine göre konuşmada bozukluk, kol ve bacakta kasılmalar, bilinç kaybı, sağ ya da sol tarafta uyuşma veya kuvvet kaybı ya da felç olabilir.
Beyin Kanaması Ameliyatı Sonrası Komplikasyonlar
Kanama, sinir hücrelerinin vücudun diğer bölümleriyle iletişim kurmasını ve normal işleyişine devam etmesini engeller. Beyin kanamasından sonra yaygın sorunlar arasında hareket, konuşma veya hafıza sorunları bulunur. Kanamanın konumuna ve oluşan hasara bağlı olarak bazı komplikasyonlar kalıcı olabilir. Bu komplikasyonlar şunlardır:
- Felç
- Vücudun bir bölümünde uyuşma veya halsizlik
- Yutma güçlüğü veya disfaji
- Görme kaybı
- Konuşma veya anlama becerisinin azalması
- Kafa karışıklığı veya hafıza kaybı
- Kişilik değişikliği veya duygusal sorunlar
Beyin Kanamasında Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon
Beyin kanaması sonrası hayati tehlikeyi atlatan ve genel durumu stabil hale gelen hastada en erken dönemden itibaren fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulamaları başlar.
- İlk günlerde, hasta daha yoğun bakımda veya bilinci kapalı iken dahi, bası yarası gelişimini önlemek, eklem katılığını ve kas kısalığını engellemek amacı ile pozisyonlama ve pasif eklem hareket açıklığı egzersizleri uygulanır.
- Bilinci açık ve istemli hareketleri bulunan hastada aktif egzersizlere geçilir. Bu aşamada, özellikle beynin iyileşme potansiyeli olan nöroplastisiteyi uyarıcı egzersizler ve teknikler kullanılır.
- Kas kaybını önlemek ve kasları güçlendirmek için elektrik stimülasyonu uygulanır.
- Hastaya mümkün olan en kısa süre içinde yatak içi hareketlilik ve yatak kenarı oturma dengesi kazandırılmaya çalışılır.
- Kas kuvveti ve oturma dengesi uygun olan hastada ayakta durma ve yürüme egzersizlerine geçilir.
- Hastanın günlük yaşam aktiviteleri eğitimi, el becerilerinin geliştirilmesi ve bilişsel becerilerin arttırılmasında iş – uğraşı terapisi (ergoterapi) uygulanır.
- İhtiyaca göre solunum fizyoterapisi, konuşma terapisi ve yutma terapisi tedaviye dahil edilir.
- Eklem katılığını önlemek veya yürüyüşü kolaylaştırmak gibi amaçlar ile el veya ayağa takılan cihazlar (ortez) kullanılabilir.
İş ve Uğraşı Terapisi - Ergoterapi
İş ve uğraşı terapisi (ergoterapi), inme rehabilitasyonunun en erken döneminin içinde yapılandırılmaktadır. İş ve uğraşı terapisinde amaç; el-kol fonksiyonel kapasitesini geliştirerek hastanın bağımsız bir yaşam için gerekli olan seviyeye ulaşmasına yardımcı olmaktır. İlk günden itibaren hastanın aktivite komponentleri iyi analiz edilerek, kalan yetileri doğrultusunda örneğin kullanabileceği çatal, kaşık ve tabak sağlanarak, hastaların yapamadıklarını başarabilmeleri sağlanır.
Hemipleji nedir, fizik tedavi nasıl yapılır?
Günlük hayatta çok sık duyulan ve kullanlılan “felç” herhangi bir nedenle gelişen kuvvet kaybı durumudur. Felç; travma, tümör, demiyelizan ve nörolojik hastalıklar, omurilik ve periferik sinir hastalıkları, kas hastalıklarına bağlı gelişebilmektedir. “İnme” ise beyin damar hastalıkları nedenli gelişen felçlere verilen isimdir.
Beyin damar hastalıkları; beynin bir bölgesinin geçici veya kalıcı olarak oksijen yetersizliği veya beyin kanaması nedeni ile etkilendiği bölge ve beyni besleyen damarların bütünsel hastalığıdır.
İnme hastalığı tedavisinde kullanılan genel yöntemler
- Brunnstrom Yöntemi
- Bobath Konsepti
- Johnstone Yaklaşımı
- Kısıtlayıcı- Zorunlu Hareket Tedavisi
- Duyu Bütünleme (Ayres)
- Motor öğrenme Programı
- PNF (Proprioseptif Nöromüsküler Fasilitasyon)
- Ayna terapi( miror visual feedback theraphy) gibi yaklaşımlar kişiye göre kombine edilerek kullanılmaktadır.
Rehabilitasyon -Beyin Kanaması Fizik Tedavi
Tıbben iyi bir duruma gelir gelmez, fizyoterapistler sizi değerlendirerek en iyi tedaviyi seçeceklerdir. Ekibin içerisinde her ne kadar farklı uzmanlık alanları olsa da aslında daha çok fizyoterapi uzmanları ilenmektedir. Örneğin: Fizyoterapistler daha çok kas zayıflığı, kas sertliği denge ve koordinasyon kaybı ile ilgili problemlere bakarlar. İnme sonrası güvenli bir şekilde ayağa kalkıp yürüyebilmeniz ve etkilenen kolunuzu kullanabilmeniz için yardımcı olacaklardır.
Dil ve konuşma terapistleri iletişim ve yutma problemleri ile ilgilenir. Fizyoterapistler önce hastayı muayene eder. Hangi aşamada olduğunu tespit ettikten sonra ona göre bir tedavi programı belirler. Program belirledikten sonra hastanın durumuna göre hemen tedaviye başlanır.
İlgili Yazılar
NÖROLOKİK REHH
Solunum rehabilitasyonu; • Nefes darlığını azaltır, • Yorgunluğu azaltır,• Egzersiz toleransını iyileştirir • Sağlıkla ilişkili
